پردازش ابری یا Cloud Computing چیست ؟
پردازش ابری یا Cloud Computing ، مدل پردازشی بر پایهٔ شبکههای رایانه ای مانند اینترنت است که الگویی تازه برای عرضه، مصرف و تحویل خدمات پردازشی (شامل زیرساخت، نرم افزار، بستر، وغیره) با به کارگیری شبکه ارائه میکند. ابر در اینجا استعاره از شبکه یا شبکه ای از شبکه های وسیع ماننداینترنت است که کاربر معمولی از پشت صحنه و آنچه در پی آن اتفاق می افتد اطلاع دقیقی ندارد. دلیل تشبیه اینترنت به ابر در این است که اینترنت همچون ابر جزئیات فنیاش را از دید کاربران پنهان میسازد.
عبارت
Cloud Computing به معنی توسعه و بهکارگیری فناوری کامپیوتر بر مبنای
اینترنت است. این عبارت شیوهای از محاسبات کامپیوتری در فضایی است که
قابلیتهای مرتبط با فناوری اطلاعات به عنوان سرویس یا خدمات برای کاربر
عرضه میشود و به او امکان میدهد به سرویسهای مبتنی بر فناوری در
اینترنت دسترسی داشته باشد؛ بدون آنکه اطلاعات تخصصی در مورد این
فناوریها داشته باشد و یا بخواهد کنترل زیرساختهای فناوری که از آنها
پشتیبانی میکند را در دست بگیرد.
به عنوان مثال آنچه یک ارائهدهندهٔ
خدمت نرمافزاری پردازش ابری ارائه میکند، برنامههای کاربردی تجاری برخط
است که از طریق مرورگر وب یا نرمافزارهای دیگر به کاربران ارائه میشود.
نرمافزارهای کاربردی و اطلاعات، روی سرورها ذخیره میگردند و براساس تقاضا
در اختیار کاربران قرار میگیرد. جزئیات از دید کاربر مخفی میمانند و
کاربران نیازی به تخصص یا کنترل در مورد فناوری زیرساخت ابری که از آن
استفاده میکنند ندارند.
پردازش
ابری راهکارهایی برای ارائهٔ خدمات فناوری اطلاعات به شیوههای مشابه با
صنایع همگانی (آب، برق، تلفن و ...) پیشنهاد میکند. این بدین معنی است که
دسترسی به منابع فناوری اطلاعات در زمان تقاضا و بر اساس میزان تقاضای
کاربر به گونهای انعطافپذیر و مقیاسپذیر از راه اینترنت به کاربر تحویل
داده میشود. همانطور که کاربر تنها هزینه برق یا آب مصرفی خود را می
پردازد. در صورت استفاده از پردازش ابری نیز کاربر تنها هزینه خدمات
پردازشی مورد استفاده خود را پرداخت خواهد کرد.
با پیشرفت فناوری
اطلاعات نیاز به انجام کارهای محاسباتی در همه جا و همه زمان به وجود آمده
است. همچنین نیاز به این هست که افراد بتوانند کارهای محاسباتی سنگین خود
را بدون داشتن سخت افزارها و نرم افزارهای گران، از طریق خدماتی انجام
دهند. رایانش ابری آخرین پاسخ فناوری به این نیازها بوده است. از آنجا که
اکنون این فناوری دوران طفولیت خود را میگذراند، هنوز تعریف استاندارد علمی
که مورد قبول عام باشد برای آن ارائه نشده است اما بیشتر صاحبنظران بر روی
قسمتهایی از تعریف این پدیده هم رای هستند. موسسه ملی فناوری و
استانداردها (NIST) پردازش ابری را اینگونه تعریف میکند:
«پردازش ابری
مدلی است برای فراهم کردن دسترسی آسان بر اساس تقاضای کاربر از طریق شبکه
به مجموعهای از منابع پردازشی قابل تغییر و پیکربندی (مثل: شبکهها،
سرورها، فضای ذخیرهسازی، برنامههای کاربردی و سرویسها) که این دسترسی
بتواند با کمترین نیاز به مدیریت منابع و یا نیاز به دخالت مستقیم
فراهمکننده سرویس به سرعت فراهم گردد.»
عموما مصرف کنندههای پردازش
ابری مالک زیر ساخت فیزیکی ابر نیستند، بلکه برای اجتناب از هزینه
سرمایهای آن را از عرضه کنندگان شخص ثالث اجاره میکنند. آنها منابع را در
قالب سرویس مصرف میکنند و تنها بهای منابعی که به کار میبرند را
میپردازند. بسیاری از سرویسهای پردازش ابری ارائه شده، با به کار گیری مدل
پردازش همگانی امکان مصرف این سرویسها را به گونهای مشابه با صنایع
همگانی(مانند برق) فراهم میسازند. این در حالی است که سایر گونههای عرضه
کنندگان بر مبنای اشتراک سرویسهای خود را عرضه میکنند. به اشتراک گذاردن
قدرت پردازشی میان چند مستاجر میتواند باعث بهبود نرخ بهره وری شود؛ زیرا
با این شیوه دیگر سرورها بدون دلیل بیکار نمیمانند (که سبب میشود
هزینهها به میزان قابل توجهی کاهش یابند در عین حال که سرعت تولید و توسعه
برنامههای کاربردی افزایش مییابد).
مدلهای پیادهسازی ابرها
در تعریف NIST (انستیتوی ملی استاندارد ها و فناوری ها) مدل های استقرار ابر به چهار صورت زیر است:
ابر عمومی
ابر
عمومی یا ابر خارجی توصیف کننده پردازش ابری در معنای اصلی و سنتی آن است.
سرویسها به صورت دینامیک و از طریق اینترنت و در واحدهای کوچک از یک عرضه
کنندهٔ شخص ثالث تدارک داده میشوند و عرضه کننده ، منابع را به صورت
اشتراکی به کاربران اجاره میدهد و بر اساس مدل پردازش همگانی و مشابه صنعت
برق و تلفن ، برای کاربران صورتحساب میفرستد.این مدل ابری برای استفاده
همگانی تعبیه شده و جایگزین یک گروه صنعتی بزرگ که مالک آن یک سازمان
فروشنده سرویس های ابری می باشد.
ابر گروهی
ابر
گروهی در جایی به وجود میآید که چندین سازمان نیازهای یکسان دارند و به
دنبال این هستند که با به اشتراک گذاردن زیرساخت از مزایای رایانش ابری
بهرهمند گردند. به دلیل اینکه هزینهها بین کاربران کمتری نسبت به ابرهای
عمومی تقسیم میشود، این گزینه گرانتر از ابر عمومی است اما میزان بیشتری
از محرمانگی، امنیت و سازگاری با سیاستها را یه همراه میآورد. نمونهٔ یک
ابر انجمنی، «ابر گو گوگل»(Gov Cloud) است.
ابر آمیخته
یک
ابر آمیخته متشکل از چندین ارائه دهندهٔ داخلی و یا خارجی، گزینهٔ مناسبی
برای بیشتر مؤسسات تجاری میباشد. با ترکیب چند سرویس ابر، کاربران این
امکان را مییابند که انتقال به ابر عمومی را با دوری از مسائلی چون
سازگاری با استانداردهای شورای استانداردهای امنیت دادههای کارتهای پرداخت
آسانتر سازند.
ابر خصوصی
ابر خصوصی یک زیر ساخت رایانش ابری است که توسط یک سازمان برای استفاده داخلی آن سازمان به وجود آمدهاست. عامل اصلی که ابرهای خصوصی را از ابرهای عمومی تجاری جدا میسازد، محل و شیوه نگهداری از سخت افزار زیرساختی ابر است. ابر خصوصی امکان کنترل بیشتر بر روی تمام سطوح پیاده سازی ابر (مانند سخت افزار، شبکه، سیستم عامل، نرم افزار) را فراهم میسازد. مزیت دیگر ابرهای خصوصی امنیت بیشتری است که ناشی از قرارگیری تجهیزات در درون مرزهای سازمان و عدم ارتباط با دنیای خارج ناشی میشود. اما بهره گیری از ابرهای خصوصی مشکلات ایجاد و نگهداری را به همراه دارد. یک راه حل میانه برای دوری از مشکلات ابرهای خصوصی و در عین حال بهره مند شدن از مزایای ابرهای خصوصی، استفاده از ابر خصوصی مجازی است. ابر خصوصی مجازی بخشی از زیر ساخت یک ابر عمومی است که برای استفاده اختصاصی یک سازمان کنار گذارده میشود و دسترسی به آن تنها از راه شبکه خصوصی مجازی آیپیسک امکانپذیر است. (به عنوان نمونه میتوان از ابر خصوصی مجازی آمازون نام برد. رسانه ذخیرهسازی ابری
رسانه ذخیره سازی ابری مدلی از ذخیره سازی بر پایهٔ شبکهاست که در آن دادهها بر روی چندین سرور مجازی ذخیره میشود. معمولاً این سرویس توسط شرکتهای میزبانی ارائه میشود که مراکز داده بزرگی را در اختیار دارند. افرادی که بخواهند داده هایشان توسط این شرکتها میزبانی شود میتوانند فضای ذخیره سازی را از آنها بخرند و یا اجاره کنند. از سوی دیگر گردانندگان مراکز دادهها منابع خود را، مطابق نیازهای مشتریان، مجازی سازی میکنند و سرویس را به صورت سرورهای مجازی ارائه میدهند که قابل مدیریت توسط کاربران است. در عمل دادههای ذخیره شده روی یک سرور مجازی ممکن است بر روی چندین سرور فیزیکی مختلف ذخیره شده باشند.